Op donderdag 11 mei zijn we met diverse beveiligingsprofessionals aangesloten bij de Security Sessie van het SecurityAdvies-Platform. Hieronder een verslag van Beveiligingnieuws.nl.

Velen zien ondermijning als probleem van de overheid. Toch is dat het niet. Bedrijven en personen kunnen ongewild en soms zelf ongemerkt in een web van criminaliteit verstrikt raken. Ondermijning was daarom het centrale thema van de security sessie van Jan van Toorn, die afgelopen week plaatsvond.

De periodieke sessies worden altijd goed bezocht door een publiek uit zowel de private als de publieke sector. Vier deskundige sprekers belichten vervolgens een kwestie vanuit verschillende gezichtspunten. Afgelopen week ging het om ondermijning, ofwel om criminelen die misbruik maken van bonafide organisaties om misdaden te plegen.

Samenwerken en delen van kennis
Het eerste onderwerp was de integrale aanpak van ondermijning. Janco de Pijper, projectleider ondermijning bij de politie, sprak over het belang van samenwerking en het delen van kennis bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Hij gaf toe dat het delen van kennis juridisch niet altijd makkelijk wordt gemaakt, maar zei ook dat er voldoende mogelijkheden zijn.

In industriegebied Spaanse Polder bij Rotterdam is het de afgelopen tijd gelukt om diverse criminele ondernemers weg te krijgen en daar bonafide ondernemers voor in de plaats te huisvesten. Opsporing van criminaliteit blijft natuurlijk belangrijk, maar volgens De Pijper is preventie vaak beter en veel minder tijdrovend. Het gaat er vooral om dat de criminele structuren worden aangepakt. Anders wordt steeds weer een andere sector gekozen om geld wit te wassen en aan criminele inkomsten te komen.

Bedrijfskundige criminaliteitsbestrijding
Criminelen zijn volgens De Pijper goede ondernemers en hanteren een werkwijze die vergelijkbaar is met die van gewone bedrijven. De politie is hier nog niet erg op ingesteld. Het gaat nog steeds om het pakken van ‘kerels’, ‘kilo’s’ en ‘knaken’. De ondermijningsspecialist ziet liever dat gefocust wordt op cruciale personen binnen de criminele organisaties. Daarbij kan bedrijfskundig advies vanuit het bedrijfsleven goede diensten bewijzen. Nu wordt nog teveel naar de goederenstromen gekeken. Dat levert weliswaar grote vangsten op, maar het stopt niet de criminaliteit. Als daarentegen de geldstroom wordt geanalyseerd, wordt duidelijk wie het meeste waard is binnen de organisaties. Zo kom je bij de cruciale schakel in de criminele bedrijfsvoering. Echter, ook het vinden van sleutelsubjecten kost veel capaciteit. Een andere methode is het opwerpen van barrières om de infrastructuur te verstoren. Door een gebied als Spaanse Polder een ‘make over’ te geven, wordt het aantrekkelijk voor ondernemers om zich er te vestigen, terwijl criminelen zich er niet langer thuis voelen. Hetzelfde gebeurt in woontorens om tegen te gaan dat woningen als opslagruimte voor drugs worden gebruikt. Tot slot wordt geïnvesteerd in het weerbaar maken van ondernemers, zodat zij minder snel verstrikt zullen raken in criminele netwerken, waar je vrijwel niet meer uit komt.

Drugssmokkel in de haven
Algemeen directeur Cor Stolk van Secure Logistics vertelde over het project Gate Keeper dat ondernemers in de Rotterdamse haven moet behoeden voor contacten met de onderwereld. Lange tijd vond het bedrijfsleven dat drugssmokkel een zorg voor de politie en de douane was, maar inmiddels is het besef daar dat ze er zelf ook veel last van hebben. Zo wordt het steeds lastiger om personeel te vinden. Mensen zijn bang om door criminelen benaderd te worden als zij in de haven werken. Daarom worden steeds meer barrières opgeworpen om het criminele organisaties lastig te maken. Alleen ontbreekt nog voldoende samenhang tussen die barrières.

De Cargo Card is zo’n barrière. Die zorgt ervoor dat mensen alleen met biometrische verificatie een haventerrein op kunnen. Uitlenen van pasjes behoort daarmee tot het verleden, maar toch bleek uit een recent onderzoek dat 75 mensen met een geldige Cargo Card banden hadden met criminele organisaties. Dat kon omdat voor de screening niet alle informatie toegankelijk is. Door een nauwere samenwerking met opsporingsdiensten gaat dit tot het verleden behoren. . Het waarschuwingsregister voor de logistieke sector moet verbetering brengen, zodat medewerkers na een misdrijf niet direct weer bij een ander havenbedrijf aan de slag kunnen.”

Corruptie
Kiki Calis,  consultant bij Partner in Compliance, noemde de bekende advocaat Inez Weski als voorbeeld van hoe je als bedrijf in de ellende kunt komen als je al of niet bewust met criminelen samenwerkt. “Als zij daar al het slachtoffer van wordt, wie dan niet?” Ambtenaren lopen een bijzonder risico, omdat zij voor criminelen nodig zijn voor bijvoorbeeld het verkrijgen van een valse identiteit met bijbehorend paspoort. Er zijn mechanismen om dergelijke vormen van fraude tegen te gaan, maar een beetje ambtenaar weet die vaak wel te omzeilen. Dat gaat lang niet altijd uit vrije wil. Veel corruptie gaat met afpersing gepaard.

Nederland is volgens Calis de geldwitwasserij van Europa. Het financiële systeem maakt het criminelen makkelijk. Volgens maffiabestrijder Roberto Saviano is de georganiseerde misdaad in Italië zo verweven met het economische systeem, dat het niet meer los van elkaar is te zien. Hij voorspelt dat dit in Nederland ook gaat gebeuren. Veel Nederlandse ondernemers zijn kwetsbaar voor ondermijning, waarbij criminelen hun bedrijfsstructuur misbruiken. Zo kan met de ‘kick back’-methode vrij makkelijk smeergeld worden verantwoord. Een andere methode is de ’teken fee’. Een politiek bestuurder moet dan een project goedkeuren en krijgt een vergoeding van miljoenen euro’s voor de moeite die het kost om een handtekening te plaatsen. Wereldwijd heeft een derde van alle bedrijven te maken met corruptie, aldus Calis.

Faillissementfraude
Advocaat en curator Richard Le Grand van Windt Le Grand Leeuwenburgh ging tot slot in op faillissementsfraude. Daarbij wordt tijdens het faillissement geld aan het bedrijf onttrokken, waardoor schuldeisers het nakijken hebben. Bij de aanpak komen zowel het strafrecht als het civielrecht kijken.

De rol van de curator is het ten gelde maken van het vermogen van het failliete bedrijf en het verdelen van de opbrengst onder de schuldeisers, waaronder hijzelf. Soms gebeurt het echter dat de administratie ‘zoek’ raakt. Dan kan de curator weinig uitrichten. De ondernemers komt daar niet zomaar mee weg. Hij is verplicht om mee te werken aan een goede afwikkeling van het faillissement. Toch gebeurt dat niet altijd. De ondernemer krijgt dan bijvoorbeeld een bestuursverbod, maar dat is vrij eenvoudig te omzeilen door een ‘katvanger’ als directeur van het nieuwe bedrijf aan te stellen. Het niet geven van inlichtingen aan de curator kan ook een faillissementsgijzeling van 30 dagen opleveren. Daar staat tegenover dat iemand niet verplicht kan worden om aan zijn eigen veroordeling mee te werken.

De conclusie is dat aan ondermijning niet eenvoudig valt te ontkomen. Soms lokt het grote geld. Vooral als een bedrijf of persoon het financieel erg krap heeft. Een andere keer kan bedreiging ervoor zorgen dat iemand verstrikt raakt in de criminele structuren. Het is aan organisaties om dit in te calculeren, het te signaleren en een plan klaar te hebben voor als het gebeurt.

SecurityAdvies-Platform netwerk
Geïnteresseerd in het vakgebied, maar nog geen lid van het netwerk? Neem contact op of kijk op de website van SecurityAdvies-Platform, we introduceren je graag.